بلوچ وسنت هایش

        آگاهی ازپیشینه فرهنگی وسنتی اقوام ایران زمین یکی ازراههای شناخت فرهنگ ملی است  درواقع اقوام ساکن درپهنه ایران ازدورانهای بسیاردوروحتی پیش ازدرآمدن آریایی ها به این منطقه ، درپیدایی وگسترش تمدنها وفرهنگهای درخشانی کوشیده بودند، بی گمان این اقوام درکنارهم دریک تعامل فرهنگی ژرف بسرمی بردند.هریک ازاقوام ساکن ایران بخشی ازفرهنگ ایران راشکل می دهندودرباروری وغنای تمدن ایران نقشی ماندگارازخودبرجای نهاده اند.درمیان اقوام ایرانی ، قوم بلوچ ازاقوام دیرپا وکهن ایرانی است که دارای آداب ورسوم ، آیین ها وفرهنگ بومی ویژه خوداست. پژوهش درفرهنگهای قومی می تواندازدیدگاههای انسانشناسی ومردم شناسی فرهنگی صورت می گیرد، امری که شایسته است درایران درقالب تاسیس پژوهشگاههای انسانشناسی یا مردم شناسی به آن پرداخته شود.

جوانان بلوچ و شرکتهای هرمی

   شنیده می شود عده زیادی از جوانان بلوچ در شرکت های بزرگ پایتخت به استخدام در آمده و در آمدهای کلان دارند و هر روز هم بر تعداد آنها افزوده می گردد ، واقعیت چیزی دیگر است و آن اینکه افرادی با ترفندهای مختلف جوانان بلوچ را به تهران و شهرهای دیگر می کشانند و با اغفال آنان و با وعده ثروت و پول دار شدن از طریق شرکتهای هرمی کلاهبرداری می کنند. 

نسخه ای خواندنی برای مادران و پدران نسل جدید بلوچ

    اخیرا در بعضی از خانواده های بلوچ و به قول معروف امروزی ! شاهد مرگ زبان بلوچی که در واقع هویت ملی بلوچ می باشد هستیم متاسفانه بعضی خانواده ها به جای صحبت به زبان مادری با فرزندان خود به اشتباه زبان دیگری را جایگزین کرده اند که اگر به همین صورت پیش روند دیگر به جز نام بلوچ چیزی از هویت و اصالتش برای نسل های دیگر باقی نمی گذارند کاش بدانید که بلوچ با زبان که در واقع هویت و اصالت ملتش است زنده می ماند.

 بلوچی منی و تئی شهدین زبان انت -  بلوچی اصل پرهنگ و دوام انت

 بلوچان گون بلوچی آشکار انت -  بلوچان بی بلوچی زیان و گار انت!!

     .

قومیت در ایران با تاکید بر قوم بلوچ - بخش دوم

انقلاب اسلامی فصل نوین پیش­روی اقوام ایرانی:

        انقلاب عظیم و مردمی مسلمانان در ایران که بعنوان انقلابی برگرفته ازتعالیم الهی و اسلامی و بدور از خشونت در جهان شهرت یافته ، نقطه­ی پایانی بر ظلم­ها و ستم­های رژیم سلطنتی گذشته بود و از حمایت توده­های ملت ایران صرف نظر از نژاد، رنگ و زبان برخوردار گردید و همه ملت ایران با پذیرش رهبری حضرت امام خمینی (ره) مشتاقانه برای پیروزی انقلاب اسلامی تلاش کردند و در تظاهرات­های میلیونی خواستار سرنگونی حکومت خودکامه، دیکتاتور و خشونت­گرای پهلوی شدند و در نهایت هم به خواسته­ی خودرسیدند و با انقراض حکومت پهلوی، در رفراندومی فراگیر «جمهوری اسلامی» را بعنوان رژیم حقوقی مورد انتظار خود انتخاب کردند.

درباره یک کتاب؛ قصه های بلوچی

ابراهیم حسین بر 

در سرزمین شگرف قصه های عامیانه ایرانی، انضمام و ائتلاف سنت بلوچی به سنت ایرانی که خود در متن سنت بزرگ تر هند و اروپایی قرار دارد، به شدت احساس می شود. کتاب مذکور، نوشته "افسانه افتخارزاده" با همکاری مریم نورزایی و غلامرضا ایجاد، در طرحی مناسب و محتوایی پربار منتشر شده است، گردآورنده کوشیده برای اولین بار به روش علمی به گردآوری و رده بندی قصه های عامیانه بلوچی بپردازد تا فارسی زبانان این امکان را بیابند که با گنجینه عظیم و بکر قصه های بلوچی آشنا شوند.

قومیت در ایران با تاکید بر قوم بلوچ - بخش اول

مقدمه:

        تنوع اقوام تشکیل دهنده ایران به نحوی است که اطلاق واژه­ های «کثیرالقوم» و یا «جامعه ی چندقومی» به آن چندان غیرواقعی نمی­باشد.

        ملت ایران و الگوی فرهنگی، قومی حاکم بر این ملت­ همانند فرش­ های مشهور و چشم­ نواز و نفیس ایرانی است. که شهرتی جهانی دارد. همانگونه که یک فرش ترکیبی از نقوش و رنگ­ های الوان، منظم، به هم پیوسته و پر مفهوم است که صرفاً درکنار یکدیگر هویت و معنا پیدا می­کنند. وهر یک از آنها به تنهایی بی­ معنا و بی ارزش هستند. ملت ایران نیز الگوی پیچیده­ای متشکل از گروه­های قومی ،زبانی، مذهبی و نژادی می­باشد که در کنار یکدیگر هویت یافته و در جهان شناخته می­شوند.

موسیقی بلوچ از تاثیرگذارترین موسیقی‌های اقوام است

شجریان: موسیقی بلوچ از تاثیرگذارترین موسیقی‌های اقوام است
محمدرضا شجریان در همایش بررسی موسیقی سیستان و بلوچستان و بزرگداشت ملا کمال خان هوت گفت:‌موسیقی بلوچستان بی شک یکی از تاثیرگذارترین موسیقی‌های اقوام است.

معرفی یک کتاب جدید در حوزه بلوچستان شناسی

 امان الله تمنده رو : کتاب شناخت تاریخی بلوچستان با بررسی تحولات تاریخی این منطقه استراتژیک کشورمان در دوره قاجار و قبل از آن چاپ و منتشر شده است.

بیبلی

قومیت در ایران با تاکید بر قوم بلوچ- بخش پایانی

انقلاب اسلامی فصل نوین پیش­روی اقوام ایرانی:

        انقلاب عظیم و مردمی مسلمانان در ایران که بعنوان انقلابی برگرفته ازتعالیم الهی و اسلامی و بدور از خشونت در جهان شهرت یافته ، نقطه­ی پایانی بر ظلم­ها و ستم­های رژیم سلطنتی گذشته بود و از حمایت توده­های ملت ایران صرف نظر از نژاد، رنگ و زبان برخوردار گردید و همه ملت ایران با پذیرش رهبری حضرت امام خمینی (ره) مشتاقانه برای پیروزی انقلاب اسلامی تلاش کردند و در تظاهرات­های میلیونی خواستار سرنگونی حکومت خودکامه، دیکتاتور و خشونت­گرای پهلوی شدند و در نهایت هم به خواسته­ی خودرسیدند و با انقراض حکومت پهلوی، در رفراندومی فراگیر «جمهوری اسلامی» را بعنوان رژیم حقوقی مورد انتظار خود انتخاب کردند.

        پس از تعیین رژیم حقوقی و نوع حکومت توسط مردم نوبت به تدوین قانون اساسی رسید و بدین منظور باز مردم با رأی خود خبرگان تدوین قانون اساسی را انتخاب کرده و پس از تدوین پیش­نویس قانون اساسی توسط خبرگان مجدداً در معرض آراء عمومی قرار گرفت و مورد پذیرش و تصویب اکثریت مطلق شرکت­کنندگان در رأی ریزی واقع شد.

حقوق قومیت­ها در قانون اساسی جمهوری اسلامی:

        نویسندگان قانون اساسی نمایندگان منتخب مناطق و بخش­های مختلف ملت ایران از جمله اقوام ترک، کرد، بلوچ، عرب و ... بودند وتوانستند با الهام از روح قوانین اسلامی ، قانونی اساسی مترقی و کم­نظیری را تدوین نمایند که مشتمل بر 12 فصل و یکصد و هفتاد و پنج اصل می­باشد.

        مسئله رفع تبعیض، برابری، عدالت، برادری و مساوات از جمله مفاهیمی می­باشد که در جای جای فصول و اصول مختلف قانون اساسی تصریحاً یا تلویحاً مورد اشاره و تاکید قرار گرفته  است و هرکس که دارای هویت ، ملیت و تابعیت ایرانی باشد برخوردار از تمامی حقوق مندرج در قانون اساسی جمهوری اسلامی می­باشد صرف­نظر از اینکه تعلق به قوم، قبیله، نژاد ، منطقه­ و مذهب خاصی داشته باشد .

اصل نوزدهم قانون اساسی صراحتاً می­گوید:

«مردم ایران از هر قوم و قبیله که باشند از حقوق مساوی برخوردارند و رنگ، نژاد، زبان و مانند اینها سبب امتیاز نخواهد بود.»

اصل بیستم قانون اساسی تصریح می­کند:

        «همه افراد ملت­اعم از زن و مرد یکسان در حمایت قانون قرار دارند و از همۀ حقوق انسانی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلامی برخوردارند.»

اصل پانزدهم قانون اساسی ضمن معرفی خط و زبان فارسی بعنوان خط و زبان رسمی کشور استفاده از زبان­های محلی و قومی در مطبوعات و رسانه­های گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس در کنار زبان فارسی را آزاد اعلام می­کند و یا در اصل دوازدهم در ضمن اعلام مذهب رسمی کشور سایر مذاهب اسلامی مورد احترام اعلام و پیروان این مذاهب را در انجام مراسم مذهبی آزاد و در تعلیم و تربیت دینی و احوال شخصیه (ازدواج، طلاق، ارث و وصیت) و دعاوی مربوط به آن در دادگاه­ها رسمیت می­بخشد و در عین حال تصریح می­کند در هر  منطقه­ای که پیروان هر یک از این مذاهب اکثریت داشته باشند مقررات محلی با حفظ حقوق پیروان سایر مذاهب بر طبق مذهب اکثریت ساکنین آن منطقه خواهد بود.

        اصل سیزدهم قانون اساسی همین آزادی­ها (انجام مناسک دینی، تعالیم مذهبی و احوال شخصیه) را برای ایرانیان زرتشتی، کلیمی (یهودی) و مسیحی به رسمیت می­شناسد. و اصل چهاردهم دولت جمهوری اسلامی ایران و ایرانیان مسلمان را موظف می­داند تا نسبت به افراد غیرمسلمان با اخلاق حسنه و قسط و عدل اسلامی عمل نمایند و حقوق انسانی آنان را رعایت کنند.

        از آنجائیکه هر حرکت اصلاحی زمانی آثار مطلوبی بجا خواهد گذاشت که بر مبنای اصول و برنامه­هایی مشخص و قانونمند بنا نهاده شده باشد با اندکی تأمل و دقت در قانون اساسی جمهوری اسلامی و اصول اختصاصی مترتب بر رفع محرومیت و تبعیض از اقوام ، به سهولت قابل درک است که قانون اساسی جمهوری اسلامی از ظرفیت فوق­العاده ارزشمندی برای نیل به اهداف عالیه و تأمین حقوق اساسی همه ایرانیان بویژه گروههای قومی و مذهبی که از نظر جمعیتی در اقلیت هستند برخوردار می­باشد و در طول سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی به گواه آمارهای رسمی و مورد تأیید مجامع بی­طرف داخلی و بین­المللی گام­های بسیار موثری برای رفع محرومیت و تبعیض از مناطق قومی در ایران برداشته شده است. که بیان همه آنچه در سی سال گذشته بوقوع پیوسته قطعاً امکان­پذیرنیست لیکن با تمرکز براستان سیستان و بلوچستان به عنوان محروم ترین منطقه ی ایران به معرفی وضعیت این استان از زبان آمارهای رسمی اکتفاء می­کنیم.

استان سیستان و بلوچستان :

        بلوچستان ایران بخشی از سرزمینی است که بلوچ ها را در خود جای داده «همه بلوچ­ها تا اواسط قرن هیجدهم میلادی در داخل مرزهای رسمی ایران زندگی می­کردند. تقسیم بلوچستان بین ایران و هندوستان تحت سلطۀ انگلیس در دهۀ­ی 1870 میلادی و در پی سیاست­های امپریالیستی بریتانیا صورت گرفت[1]»

        بلوچستان ایران در دوره­های سلطنت صفویه و قاجاریه از نظر تقسیمات کشوری تابع ایالت­های کرمان و خراسان بوده است اما در سال های آغاز سلطنت پهلوی ابتداً به فرمانداری کل و سپس در سال 1319 با تصویب مجلس شورای ملی به استان سیستان و بلوچستان تبدیل و هویتی مستقل یافت. مساحت بلوچستان ایران حدود 173 هزار کیلومتر مربع است که مرزهای آن در شمال به جلگه­ی سیستان و افغانستان در جنوب به دریای عمان، در شرق به پاکستان و در غرب به استان­های کرمان و خراسان منتهی می­شود.

        براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1385 جمعیت کل استان سیستان و بلوچستان معادل 742/405/2 نفر می­باشد که حدود60 درصد از این جمعیت را بلوچ­ها تشکیل می­دهند.

        استان سیستان و بلوچستان سکونت­گاه دو قوم سیستانی و بلوچ و شامل دو حوزه­ی سیستان در شمال و بلوچستان در جنوب می­باشد. منطقه بلوچستان خود نیز به دو حوزه­ی سرحد در شمال و مَکران در جنوب تقسیم می­شود.

        بیش از یکصد طایفه­ی بلوچ که هر طایفه از تیره (خانواده) های کوچکتری تشکیل شده­اند در بلوچستان ایران سکونت دارند که تعدادی از آنها در منطقه سرحد و تعدادی دیگر نیز در مَکران سکونت دارند.

        لهجه و نوع گویش زبان بلوچی و برخی خصیصه­های فرهنگی هر یک از طوایف بلوچ در سرحد و مکران با یکدیگر تفاوت­هایی دارند و برهمین اساس موضوع ناسیونالیسم قومی نیز در بین آنها با تفاوت­هایی همراه می­باشد.

بررسی وضعیت مشارکت سیاسی بلوچ­ها:

        اگر چه بعلت محرومیت مفرط بویژه در عرصه­های سیاسی، فرهنگی بلوچ­ها عملاً در فرایند مبارزه با ستم­های رژیم پهلوی نقش برجسته و تعیین کننده­ای نداشتند اما با اوجگیری انقلاب اسلامی مردم ایران، بلوچ­ها نیز به این انقلاب پیوسته و با فرایندهای انقلاب از پیروزی تا دوران استقرار وتثبیت و بعد  از آن ، همراهی و همسویی قابل ملاحظه­ای داشتند و در این روند بویژه در دوران دفاع مقدس مردم ایران در مبارزه با تهاجم رژیم دیکتاتوری حاکم بر عراق ، صدها شهید و جانباز برای دفاع از مرزهای ایران تقدیم انقلاب اسلامی کردند و بدین ترتیب پیوندهای خود با انقلاب اسلامی و اهداف عالیه آن را عمق بخشیدند . تصاویر انتشار یافته از راهپیمائی­های سالانه ی بلوچ­ها به مناسبت سالروز پیروزی انقلاب اسلامی (22 بهمن) و روز جهانی قدس وسایر مناسبت های ملی ، مذهبی وسیاسی مؤید تداوم مشارکت بلوچ­ها در حمایت از نظام اسلامی و انقلابی ایران است.

بلوچ­ها که در مجلس خبرگان قانون اساسی دارای نمایندگانی (مولوی عبدالعزیز ملازهی و حمیدالله میرمراد زهی) بودند در مجالس بعدی خبرگان رهبری دارای نماینده­ی منتخب هستند.(مولوی محمد اسحاق مدنی/ مولوی نذیر احمد سلامی)

        مردم بلوچستان هر چه از دوران اولیه ی پیروزی انقلاب اسلامی گذشته است با درک اهمیت و ارزش مشارکت سیاسی وسنبل این نوع از مشارکت یعنی انتخابات ،تلاش کرده اندبا شرکت گسترده تر در انتخابات و کسب کرسی­های بیشتر در مجلس شورای اسلامی  ، مشارکت بیشتری از خود نشان داده­اند بنحوی که مشارکت 8/29 درصدی در اولین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در دوره های بعد به ترتیب به  6/38 ، 9/49 ، 2/53 ، 8/62 ،  8/68  ،4/75 ، 2/67   ارتقا یافت  و برهمین اساس توانسته­اند کرسی­های بیشتر و در عین حال تأثیر گذارتری در مجلس شورای اسلامی بعنوان عالی­ترین مرجع قانون­گذاری در نظام جمهوری اسلامی به خود اختصاص دهند .

وضعیت مشارکت بلوچ­ها در انتخابات ریاست جمهوری نیز در خور توجه می­باشد به نحوی که در مشارکت در ده دوره ی انتخابات ریاست جمهوری نیز روندی صعودی را نشان می دهد.

درصدمشارکت دردوره ی اول انتخابات ریاست جمهوری  4/34و در دورهای بعد به ترتیب 8/29 ، 6/47 ، 9/31 ، 7/38 ، 9/42 ، 3/65 ، 1/70 ، 4/74 ، 3/79

درصد بوده است.

        توجه عمیق به روند روبه رشد مشارکت بلوچ­ها در انتخابات ،  نویدبخش رشد و نهادینه شدن روح دموکراسی و آزادی­های مدنی در ایران و همچنین ارتفاء سطح رضایت مندی آحاد مردم  استان  سیستان و بلوچستان از شرایط حاکم بر ابعاد مختلف زندگی اجتماعی بر اقوام بلوچ در ساختار حاکمیت جمهوری اسلامی می­باشد و مهر تأییدی است براینکه بلوچ­های مقیم ایران از وضعیت سیاسی فرهنگی و اجتماعی خود رضایت نسبی دارند.

بررسی برخی شاخص­های توسعه در استان سیستان و بلوچستان:

        رشد شاخص­های توسعه در مجموعه استان سیستان و بلوچستان در تمامی زمینه­ها در مقام مقایسه با آخرین سال حکومت سلطنتی پهلوی بسیار قابل تأمل می­باشد که در جدول ذیل سعی شده است آمار برخی موارد در حوزه­های مختلف مورد اشاره قرار گیرد:

نوع شاخص	سال 1357		سال 1387		درصد رشد	ملاحظات
	آمار	مقیاس	آمار	مقیاس
مراکز آموزش عالی (دانشگاه)	1	واحد	28	واحد	2800
تعداد دانشجویان	200	نفر	84829	نفر
آموزش­های تحت پوشش وزارت آ.پ	1612	واحد	4453	واحد	276	مأخد کتاب آمار سالانه وزارت آموزش و پرورش سال تحصیلی 58-1357وسال تحصیلی 87 - 1388
تعداد دانش­آموزان	131172	نفر	306822	نفر	234	مأخذ کتاب آمار سالانه وزارت آموزش و پرورش سال تحصیلی88-1387
مدارس دینی(اهل سنت)	15	واحد	136	واحد	907	1- بدلیل حساسیت­های محلی مراجع رسمی اصراری بر جمع­آوری آمارهای رسمی در خصوص موارد مذهبی... اهل سنت ندارند  2- ذکر این آمار از آن جهت اهمیت دارد که مذهب اکثریت قوم بلوچ بامذهب رسمی جمهوری اسلامی (تشیع) تفاوت دارد و این آمار مؤید میزان بر خورداری آنها از حقوق قانونی و آزادی در تعالیم و انجام مناسک مذهبی باشد.
طلاب علوم دینی(اهل سنت)	700	نفر	16250	نفر	2321
مساجد اهل سنت	465	واحد	5976	واحد	1285
نمازهای جمعه اهل سنت	19	مورد	225	مورد	1252

جدول برخی شاخص های دیگر توسعه ی انسانی ، بهداشتی و اقتصادی سیستان و بلوچستان مطابق نتایج سرشماری های عمومی نفوس و مسکن جمهوری اسلامی ایران

براورد 1388	سرشماری 1385	سرشماری 1375	سرشماری 1365	سرشماری 1355	سرشماری 1345	عنوان	ردیف
2605251	2405742	1722579	1197059	664292	502626	جمعیت کل استان	1
15/3	39/3	56/3	19/6	1/6	8/3	درصد رشد جمعیت	2
9/13	13	2/9	6/6	6/3	8/2	تراکم در کیلومتر مربع (نفر)	3
41	51	75/52	2/56	4/75	6/85	درصد جمعیت روستایی	4
59	49	12/46	7/40	5/24	4/14	درصد جمعیت شهری	5
75	68	26/57	36	4/29	9/14	درصد باسوادی	6
874	837	538	-	-	-	تعداد خانه های بهداشت	7
2375	2118	1884	1522	355	-	تعداد تخت های بیمارستانی	8
30	32	51	-	-	-	نرخ مرگ کودکان زیر 5 سال	9
21	20	11	9	3	3	تعداد سد ها	10
17736	10681	9520	8359	2430	-	راه ها شوسه ( کیلومتر )	11
7974	6227	3565	2535	1203	-	راه های آسفالته ( کیلومتر )	12
418	94	94	94	94	94	راه آهن ( کیلومتر )	13
3273	3104	980	-	-	-	خط انتقال برق ( کیلومتر )	14
9	8	8	7	5	-	تعداد نیروگاه های برق	15
1116	769	322	15	-	-	تعداد واحد های تولیدی	16
-	535493	217236	20440	8200	-	تعداد خط تلفن ثابت	17
-	213400	-	-	-	-	تعداد خط تلفن همراه	18

        از مجموعه شاخص­های توسعه در حوزه اقتصادی مایلم به تصویب و شکل گیری منطقه آزاد تجاری، اقتصادی چابهار که موجب دگرگونی عمیق بندر چابهار شده و آن را از حالتی متروک در قبل از پیروزی انقلاب به یکی از بنادر مهم و فعال کشور مبدل کرده اشاره نماییم.

حجم فعالیت­های اقتصادی (تولیدی و تجاری) و همچنین فعالیت­های علمی آموزشی (دانشگاه بین­المللی منطقه آزاد چابهار) به حدی است که نه تنها دور افتاده­ترین منطقه مرزی کشور (جنوب شرقی) را متحول ساخته بلکه تأثیر آن بر سایر مناطق استان و کشور نیز مشهود است.

        اتصال راه آهن پاکستان از طریق زاهدان- بم به راه آهن سراسر ایران، احداث چندین سد، آسفالت تمامی راه­های بین شهری و بسیاری از راه­های روستایی، برق دار شدن تمامی شهرها و روستاهای استان، رونق کشاورزی استان درحدی که امروز به صادر کننده بعضی از میوه­های گرمسیری مانند موز به سایر استان­های کشور شده ، گسترش قابل ملاحظه صنعت شیلات، اعم از صید صنعتی درآب­های آزاد (دریای عمان و اقیانوس هند) و پرورش انواع آبزیان بخصوص میگو در مزارع ساحلی استان از جمله دیگر پیشرفت­های استان می­باشد.

        در بعد فرهنگی دارا بودن شبکه اختصاصی رادیویی و تلویزیونی و پخش ساعاتی برنامه به  زبان­های محلی، بلوچی و سیستانی، گسترش قابل ملاحظه مراکز فرهنگی مانند مجموعه­های فرهنگی، هنری، مؤسسات سوره، سالن­های نمایش متعدد در تمامی شهرستان­ها، وجود ده­ها انجمن فرهنگی، هنری فعال، انتشار چندین هفته­نامه و نشریه (سیاسی، اجتماعی و مذهبی) محلی (مرز پرگهر، روزدرا ، شرق ، صبح زاهدان ،  ندای اسلام ، عیاران و ... ) و وجود چندین مؤسسه انتشاراتی (صدیقیه، فاروق اعظم، سنت احمدو ...) تنها گوشه­ای از پیشرفت­های فرهنگی استان محسوب می­گردد.

        رشد سواد در کل کشور قابل ملاحظه بوده است لیکن این مسئله در استان موصوف بسیار چشمگیرتر می­باشد. قبل از پیروزی انقلاب اسلامی عدد بلوچ­هایی که دوره­های عالی دانشگاهی را طی کرده باشند حداکثر به دو برابر انگشتان دست یک انسان هم نمی­رسید اما امروزه کمتر خانواده و فامیلی را در بلوچستان می­توان یافت که یک یا چند فرد تحصیلکرده و دانشجو نداشته باشد و تعداد افراد تحصیلکرده بسیار رشد داشت به حدی که قابل احصاء و شمارش نمی­باشد .  جدول ذیل آخرین آمارهای منتشر شده در تارنماهای ( وب سایت ) دانشگاههای مختلف فعال در استان سیستان و بلوچستان می باشد

تعداد  دانشجویان					تعدادرشته های موجود				تعداد هیات علمی	تعداد    دانشکده	نام مرکزآموزشی
دکتری		ارشد	کارشناسی	کاردانی	دکتری	ارشد	کارشناسی	کاردانی
142		1934	16588	314	18	54	67	3	400	16	دانشگاه س و ب	1
-		-	4670	35	-	-	58	3	14	-	دانشگاه پیام نورزاهدان	2
-		-	710	534	-	-	10	5	18	-	داننشگاه آزاد خاش	3
-		-	2698	-	-	-	24	-	4	-	دانشگاه پیام نور خاش	4
-		-	594	5618	-	-	13	86	2	19	دانشگاه علمی کاربردی استان	5
994		30	1459	444	14	5	23	13	252	6	دانشگاه علوم پزشکی استان	6
-		756	8688	1244	-	11	51	26	21	6	دانشگاه آزاد زاهدان	7
-		-	565	-	-	-	10	-	1	-	دانشگاه پیام نور سرباز	8
-		32	956	-	-	2	11	-	25	1	دانشگاه ایرانشهر	9
-		-	1337	-	-	-	20	-	3	-	دانشگاه پیام نور ایرانشهر	10
-		-	982	2177	-	-	8	10	21	-	دانشگاه آزاد ایرانشهر	11
54		385	11570	2798	6	18	38	17	224	7	دانشگاه زابل	12
-		-	2350	32	-	-	27	7	5	-	دانشگاه پیام نور زابل و زهک	13
-		-	1720	1339	-	-	10	21	43	-	دانشگاه آزاد زابل و زهک	14
196		-	588	160	2	-	13	6	73	5	دانشگاه علوم پزشکی زابل	15
جمع کل 2965 نفر دانشجو					-	1	15	1	74	3	دانشگاهدریانودی چابهار	16
-	199		687	-	-	3	11	-	5	-	دانشگاه بین المللی چابهار	17
-	-		1113	-	-	-	12	-	2	-	دانشگاه پیام نور چابهار	18
-	-		200	154	-	-	1	6	5	-	دانشگاه آزادچابهار	19
-	-		751	211	-	-	9	4	-	-	غیرانتفاعی هاتف	20
-	-		185	15	-	-	3	2	15	-	غیرانتفاعی پرتو	21
-	-		135	-	-	-	3	-	10	-	غیرانتفاعی تفتان	22
-	-		1014	693	-	-	3	7	8	-	دانشگاه آزاد نیکشهر	23
-	-		582	-	-	-	11	-	1	-	دانشگاه پیام نور نیکشهر	24
-	-		700	1300	-	-	9	11	15	-	دانشگاه سراوان	25
-	-		1100	-	-	-	14	-	2	-	دانشگاه پیام نور سراوان	26
-	-		250	200	-	-	3	2	6	-	دانشگاه کشاورزی سراوان	27
-	-		280	-	-	-	5	-	-	-	دانشگاهپیام نور سراوان	28
1386	3336		65437	14670	40	94	474	225	1251 عضو هیئت علمی	64 دانشکده	جمع
نفر دانشجو     84829					833 رشته تحصیلی						جمع کل

        در حوزه تحصیلات دینی و ضعیت به گونه­ای می­باشد که علاوه بر تأمین تمامی نیازهای اصلی اهل سنت استان تقریباً اکثریت مناطق سنی نشین داخل به ویژه نواحی سنی نشین استان­های خراسان جنوبی، خراسان شمالی، گلستان، هرمزگان نیز از طریق تحصیلکرده­گان علوم دینی بلوچ پوشش داده می شوند و حتی تعداد زیادی از اتباع کشورها ی دیگر بویژه افغانستان و تاجیکستان در مدارس علوم دینی اهل سنت استان سیستان و بلوچستان تحصیل می کنند .

موانع توسعه استان سیستان و بلوچستان:

        برغم پیشرفت­های غیرقابل انکار بلوچستان ایران در حوزه­های مختلف ،این واقعیت وجود دارد که هنوز بلوچ­ها با مشکلاتی مواجه هستند و محرومیت­هایی درآن استان وجود دارد که بخشی از آن مانند مسکن و اشتغال در کل ایران عمومیت دارد اما در استان سیستان و بلوچستان و بین قبایل و طوایف بلوچ از شدت بیشتری برخوردار است که شاید دلایل این مشکلات را بتوان د ر محورهای ذیل خلاصه کرد:

1-     اقلیم و جغرافیای خشک استان و پراکندگی جمعیت/ تراکم جمعیت9/13 نفر در کیلومتر/

2-     تأثیر منفی فضای سیاسی، اجتماعی و امنیتی کشورهای همسایه (افغانستان و پاکستان) بر استان

3-     مهاجرت گسترده و غیر قابل کنترل افاغنه و اسکان دائم آن­ها در استان سیستان و بلوچستان

4-      قاچاق گسترده مواد مخدر از طریق مرزهای افغانستان و پاکستان

5-   وجود جرایم سازمان یافته به ویژه تروریسم با انگیزه های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و یا تحت تاثیر سیاست های استکباری قدرت های بزرگ

6-      استیلا و غلبه برخی رفتارهای قبیله­ای که گاهی موجب هرج و مرج اقتصادی و امنیتی می­گردد.

7-     عدم سرمایه گذاری بخش خصوصی در استان به دلیل موانع اقلیمی فرهنگی و امنیتی.

         آنچه مشهود است اینکه قوانین جمهوری اسلامی از قابلیت لازم برای احقاق حقوق اقوام و اقلیت های مختلف برخوردار است و در مقام اجراء نیز اقدامات گسترده ی دولت حرکت رو به جلو تلقی می­گردد

زنان بلوچ و دستانی که نقش حقیقت می زنند

مهدیه رمارم- پهناورترین استان کشورمان ایران تنها از نظر مساحت گستردگی ندارد بلکه به تناسب وسعت آن بسیاری از هنرمندان صنایع‌دستی کشور را در دل خود جای داده است.

هرچند سیستان و بلوچستان یکی از استان‌های محروم کشور به شمار می‌آید اما تمامی آثار صنایع‌دستی به جای مانده از دوران‌های گذشته حاکی از وجود فرهنگ و تمدن دیرینه در میان مردم این استان است.